Wat is de Klokkenluidersrichtlijn?
De klokkenluidersrichtlijn is een cruciale maatregel van de Europese Unie om de bescherming van klokkenluiders te verbeteren. Het biedt medewerkers een veilige haven om mogelijke misstanden te melden zonder angst voor vergelding. We bespreken de basisbegrippen, de context, en de juridische grondslag van de klokkenluidersrichtlijn.
Voor wie is de Klokkenluidersrichtlijn verplicht?
Volgens de nieuwe Belgische wetgeving zijn bedrijven met 250 of meer werknemers verplicht om een veilig, onpartijdig en vertrouwelijk intern meldingskanaal op te zetten vanaf 15 februari 2023. Voor bedrijven met tussen de 50 en 249 werknemers is de implementatiedeadline voor meldingskanalen 17 december 2023. Bovendien moeten bedrijven vanaf 250 medewerkers een anonimiseringsmechanisme voorzien.
België’s nieuwe wetgeving biedt bescherming tegen vergelding en de dreiging van vergelding voor alle individuen die de drie meldingskanalen gebruiken. De definitie van vergelding is breed en houdt rekening met zowel schorsing als ontslag, wijziging van de arbeidsvoorwaarden, degradatie, het achterhouden van promotie, zwarte lijsten en intimidatie.
De wet voorziet ook in zware sancties voor niet-naleving, en werkgevers riskeren een gevangenisstraf van tussen de zes maanden en drie jaar. Voor rechtspersonen kan dit resulteren in een boete van tussen €24.000 en €576.000
De Impact van de Klokkenluidersrichtlijn op Jouw Organisatie
De implementatie van de klokkenluidersrichtlijn heeft een brede impact op organisaties, variërend van wijzigingen in beleid en procedures tot het bevorderen van een cultuur van transparantie en verantwoordelijkheid. Een van de belangrijkste aspecten van deze verandering is de noodzaak om een veilig en efficiënt meldingsproces op te zetten. Dit proces moet transparant zijn en de identiteit van de klokkenluider waarborgen, terwijl het ook zorgt voor snelle en grondige onderzoeken naar eventuele meldingen.
Daarnaast moet de richtlijn de cultuur binnen organisaties veranderen. Klokkenluiden moet niet langer worden gezien als verraad, maar als een essentiële bijdrage aan de integriteit van een organisatie. Daarom moet er een cultuur worden gecreëerd waarin medewerkers zich veilig voelen om misstanden aan te kaarten zonder angst voor vergelding.
Het beheer van deze veranderingen valt grotendeels onder de verantwoordelijkheid van HR-teams. Zij spelen een cruciale rol bij de implementatie van de richtlijn door het bevorderen van een cultuur van openheid en verantwoordelijkheid, het ontwikkelen van een veilige meldingsprocedure en het waarborgen van de bescherming van klokkenluiders.
Klokkenluiders en Organisatiecultuur
Het creëren van een cultuur die het klokkenluiden ondersteunt, is een belangrijk aspect van de implementatie van de klokkenluidersrichtlijn. Dit gaat verder dan het simpelweg voldoen aan wettelijke vereisten – het draagt bij aan het opbouwen van een omgeving van vertrouwen en integriteit. Een goed beheerd klokkenluiderssysteem kan een positieve invloed hebben op de bedrijfsethiek, de integriteit op de werkplek verbeteren en het vertrouwen onder werknemers opbouwen.
Anoniem meldpunt of klokkenluiderssysteem van Bevoy
Jouw wettelijk verplicht Klokkenluiderssysteem
- Vertrouwen, transparantie en veiligheid zijn de hoekstenen van elke succesvolle organisatie.
- Daarom biedt Bevoy een geavanceerd klokkenluiderssysteem aan, ontworpen om een veilige en anonieme omgeving te creëren voor medewerkers om eventuele zorgen of misstanden te melden.
[1] Wet van 28 november 2022 betreffende de bescherming van melders van inbreuken op het Unie- of nationale recht vastgesteld binnen een juridische entiteit in de private sector, BS 15 december 2022.
[2] Richtlijn (EU) 2019/1937 van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2019 inzake de bescherming van personen die inbreuken op het Unierecht melden met betrekking tot de juridische entiteiten in de private sector in het licht van de federale bevoegdheden.
